Wycena przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym
17.04.2024 Doradztwo
Cały proces postępowania upadłościowego stanowi w świetle prawa element większej całości – polskiej procedury cywilnej, którą regulują odpowiednie akty prawne, w tym przede wszystkim Kodeks postępowania cywilnego. Proces postępowania upadłościowego przebiega zgodnie z ustalonymi odgórnie etapami.
- Jak wygląda postępowanie upadłościowe?
- Czym jest wycena przedsiębiorstwa w procesie upadłościowym?
- Jakie narzędzia stosuje się podczas wyceny przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym?
Cały proces postępowania upadłościowego stanowi w świetle prawa element większej całości – polskiej procedury cywilnej, którą regulują odpowiednie akty prawne, w tym przede wszystkim Kodeks postępowania cywilnego. Proces postępowania upadłościowego przebiega zgodnie z ustalonymi odgórnie etapami.
Jak wygląda postępowanie upadłościowe?
Pierwszym etapem w postępowaniu jest wyznaczenie Sędziego – Komisarza oraz Syndyka, który dokonuje przejęcia zarządu majątkiem upadłego przedsiębiorstwa.
Kolejny etap to sporządzenie przez Syndyka listy wierzytelności, którą następnie przedkłada Sędziemu – Komisarzowi. Równolegle dokonuje on spisu inwentarza, a także podejmuje szereg czynności, które zmierzają do tzw. likwidacji masy upadłości, co w praktyce dla upadłego przedsiębiorstwa oznacza sprzedaż jego aktywów i majątku. Kolejnym etapem w postępowaniu upadłościowym jest sporządzenie przez Syndyk planów podziału – osobno ogólny plan podziału, osobne dla wszystkich wierzycieli, którzy zostali zabezpieczeni na poszczególnych sprzedawanych składnikach majątku przedsiębiorstwa.
Syndyk po całkowitej likwidacji majątku firmy przygotowuje ostateczny plan podziału. Do zakończenia postępowania upadłościowego dochodzi w momencie, w którym stwierdza się wykonanie planów podziału.
Czym jest wycena przedsiębiorstwa w procesie upadłościowym?
Bez wątpienia za jedno z kluczowych zagadnień w całym postępowaniu upadłościowym (także likwidacyjnym) uznać należy wycenę majątku przedsiębiorstwa. Ustawa nie zawiera przepisów, które w sposób bezpośredni doprecyzowałyby to zagadnienie.
W praktyce zatem możliwe jest stosowanie różnych metod wyceny, zawierających różne parametry. Do podstawowych rodzajów wyceny zalicza się: wycenę księgową, wycenę rynkową, wycenę godziwą, wycenę dochodową, wycenę użytkową oraz wycenę likwidacyjną. Wskazane metody zasadniczo dzieli się na dwie grupy: metody majątkowe oraz metody dochodowe. Istnieją także sytuacje, w których wykorzystuje się podejście porównawcze, a więc takie, które opiera się na porównaniu firm o takim samym lub zbliżonym profilu. O wyborze odpowiedniej metody wyceny w przypadku konkretnej sytuacji decyduje biegły wyznaczony przez Sędziego – Komisarza.
Należy zauważyć, że podczas wyceny przedsiębiorstwa w postępowaniu likwidacyjnym w pierwszej kolejności podejmuje się działania, które zmierzają do sprzedania przez Syndyk – o ile jest to możliwe – upadłego przedsiębiorstwa jako całości. Wówczas może ono de facto kontynuować swoją działalność z innymi właścicielami, pod inną nazwą, itp.
Jakie narzędzia stosuje się podczas wyceny przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym?
Wspomniane metody majątkowe wyceny przedsiębiorstwa oparte są na wycenie aktywów netto. To właśnie przede wszystkim na ich podstawie wylicza się podstawowe wskaźniki rentowności danej firmy. W przypadku wykorzystania tychże metod możliwe jest obliczenie zarówno wartości brutto, jak i netto danego przedsiębiorstwa. Wartość brutto obliczana jest przez Syndyka głównie w momencie, kiedy planuje on sprzedać całą firmę – zobowiązania związane z transakcją będą mogły być uregulowane jedynie za pomocą środków finansowych, które uda się pozyskać ze sprzedaży firmy.
Podczas wykorzystania metod dochodowych wyceny przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym na cały proces patrzy się z perspektywy inwestora. W praktyce oznacza to sytuację, w której zakłada się, że wartość firmy jest równoznaczna wartości bieżącej sumy przyszłych strumieni pieniężnych (netto), które będzie w stanie wygenerować.
W procesie wyceny przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym można zakładać dwa warianty przyszłej perspektywy dotyczącej działalności firmy – albo przedsiębiorstwo zakończy działalność i sprzeda wszystkie swoje aktywa w ostatnim roku, który objęty był prognozą, albo będzie funkcjonowało dalej. Z wariantami tymi wiążą się dwa rodzaje wartości – w pierwszym przypadku wartość likwidacyjna, w drugim natomiast wartość rezydualna. Warto uświadomić sobie, że to w jaki sposób uda się przeprowadzić transakcję, a więc jaką zapłatę uda się faktycznie uzyskać na rynku, podczas postępowania upadłościowego zależy w dużej mierze od konkretnych okoliczności.